Nasza grupa, pracująca nad projektem „Pamięć dla Przyszłości” pragnie nie tylko przybliżyć historię getta w Radzyniu, ale również przybliżyć historię Powstania w Getcie Warszawskim, którego 73 rocznicę będziemy obchodzić 19 kwietnia 2016 r. Tego dnia obchodzimy też Dzień Pamięci o Holocauście i przeciwdziałaniu zbrodniom przeciwko ludzkości.  
Na ziemiach Generalnego Gubernatorstwa do 1941 roku istniało 300 gett, z których największe znajdowało się Warszawie. W 1941 r. mieszkało w nim blisko 450 tys. osób, choć wcześniej na tej samej przestrzeni żyło tu zaledwie ok. 75 tys. mieszkańców. Do pierwszego wystąpienia zbrojnego w getcie doszło 18 stycznia 1943 r. Było ono reakcją na rozpoczęcie przez Niemców kolejnej akcji wysiedleńczej. W planach było wywiezienie do Treblinki ok. 8 tys. Żydów. Na czele powstańców należących do Żydowskiej Organizacji Bojowej stanął Mordechaj Anielewicz. W czasie kilku dni nierównej walki zginęło 1170 osób. Niemcy zdołali wywieść ok. 5 tys. ludzi. 21 stycznia deportacja została przerwana.
19 kwietnia 1943 roku na wezwanie Żydowskiego Komitetu Narodowego (ŻKN) wybuchło zbrojne powstanie w getcie warszawskim. Była to próba zbrojnego powstrzymania podjętej przez Niemców, na rozkaz H. Himmlera, ostatecznej likwidacji getta. Przeciwko niemieckim oddziałom wkraczającym do getta, zbrojnie wystąpiły: Żydowska Organizacja Bojowa, której założycielami byli m.in. Icchak Cukierman, Cywia Lubetkin, Marek Edelman, Josef Kapłan i Mordechaj Tanenbaum oraz Żydowski Związek Wojskowy (ŻZW). Mimo tego, że podejmowane przed wybuchem powstania próby połączenia ŻOB i ŻZW nie powiodły się, to podczas walk w kwietniu 1943 r. obie organizacje współpracowały ze sobą. Ich dowódcą został Mordechaj Anielewicz ps. „Malachi”, „Aniołek”.

Aleksander Głowacki,  bardziej znany czytelnikom jako Bolesłwa Prus, był jednym z  uczestników  powstania styczniowego na Podlasiu. Jako 17- letni uczeń gimnazjum walczył m.in.  pod Międzyrzecem, Dołhą, Siedlacami. 10 czerwca 1863 roku brał udział w zasadzce na oddział rosyjski pod Zbulitowem. Powstańcy napadli pod osłoną nocy na kolumnę  płk. Borozdina, maszerującą z Wohynia do Radzynia.  Rosjanie stracili w potyczce 13 żołnierzy, powstańcy mieli  4. rannych. Zaskoczeni atakiem żołnierze rosyjscy wycofali się do Radzynia. Oddział powstańczy pod dowództwem Karola  Krysińskiego ruszył  w stronę  Białej Podlaskiej a później Parczewa, gdzie stoczył kolejne potyczki.

Powstanie najdłużej trwało na Południowym Podlasiu, a konkretnie na Ziemi Łukowskiej, gdzie dowódca ostatniego oddziału partyzanckiego i jednocześnie naczelny kapelan Powstania Styczniowego, ks. Stanisław Brzóska, w kwietniu 1865 został aresztowany i skazany wyrokiem sądu polowego na śmierć przez powieszenie. Wyrok wykonano 23 maja 1865 r. na rynku w Sokołowie Podlaskim. 

Synowie Ziemi Radzyńskiej również przelali swoją krew w Powstaniu Styczniowym. Do dzisiaj istnieją ślady tego ważnego wydarzenia w naszych dziejach: mogiła i Krzyż Powstańczy na ulicy Powstańców Styczniowych, ulica Powstania Styczniowego, ulica Romualda Traugutta, Szkoła Podstawowa Nr 1 im. Bohaterów Powstania Styczniowego w  czy Zespół Szkół Szkoła Podstawowa im.  Romualda Traugutta w Białej.

Dnia 16 stycznia 2012 roku w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych w Radzyniu Podlaskim  gościliśmy  dr Joannę Kowalik - pracownika Archiwum Państwowego w Radzyniu Podlaskim. Pani doktor spotkała się z 1 i 2 klasą o profilu humanistycznym. Zaprezentowała  fragmenty   swojej pracy doktorskiej pt. „Dobra ziemskie. Radzyń Szlubowskich w XIX i XX wieku.” Dowiedzieliśmy się wielu ciekawych faktów na temat właścicieli naszego miasta i okolic i historii najbliższego regionu.

W latach osiemdziesiątych XVII w. dobra radzyńskie, określane mianem starostwo radzyńskie, przeszły w ręce Stanisława Antoniego Szczuki jako wieczysta dzierżawa. Po jego śmierci, w 1710 r., majątek odziedziczyła  wnuczka Marianna Kątska, córka Wiktorii Szczuczanki i Jana Stanisława Kątskiego. Poślubiła ona Eustachego Potockiego herbu Pilawa, który wielkim nakładem kosztów przekształcił pałac w jedną z największych rezydencji magnackich na terenie Korony. Właściciele Radzynia byli ludźmi światłym. Odebrali staranne domowe wykształcenie, uzupełniane w trakcie licznych wojaży zagranicznych. Czytali postępowe gazety, synów kształcili w Collegium Nobilium, w pałacu zgromadzili  kolekcję obrazów i bogaty księgozbiór.  Marianna  Potocka tłumaczyła dzieła Moliera.