|
WOK
|
Autor: Piotr Hapka
|
|
04.06.2015. |
 Klasycyzm rozwijał się w Polsce od ok. 1760 roku do lat 30tych XIX wieku i początkowo związany był z polskim Oświeceniem. W sztuce Polskiej wyodrębnia się okres do trzeciego rozbioru w 1795 roku, sztukę lat 1795-1807, okres Księstwa Warszawskiego 1807-1815 i klasycyzm Królestwa Kongresowego lat 1815-1831. Klasycyzm w Polsce, podobnie jak w innych krajach Europy, rozwijał się obok późnego baroku a później romantyzmu i często różne formy stylowe ze sobą współistniały. Klasyczne meble ustawiano w rokokowych wnętrzach a romantyczne i klasyczne pawilony ustawiano w krajobrazowych parkach. Klasycyzm dotarł do Ploski z Paryża, dzięki kontaktom polskiej arystokracji z dworem i magnaterią francuską. Do polskich pałaców importowano meble a nawet całe wyposażenie wnętrz projektowane i wykonywane przez czołowych artystów paryskich. Do Polski docierały albumy ze sztychami przedstawiającymi, odkopane spod popiołów Wezuwiusza, Herkulanum i Pompeje. Sztukę klasyczną propagowały pierwsze książki omawiające sztukę grecką, m.in. napisaną przez Stanisława Kostkę Potockiego i wydaną w 1815 roku pracę pod tytułem "O sztuce dawnych czyli” Winckelman polski". |
|
Czytaj całość
|
|
|
Autor: Piotra Hapka
|
|
24.05.2015. |
 Rokoko narodziło się we Francji jako nurt antagonistyczny do tego wszystkiego, co reprezentowały sobą rządy Ludwika XIV. Wiek XVII kończył się dla Francji zachwianiem jej potęgi militarnej i gospodarczej. Wyniszczająca wojna z drugą koalicją, do której przystąpiła neutralna dotąd Anglia, trwająca od 1688 do 1697 roku oraz odwołanie tolerancyjnego edyktu nantejskiego, w wyniku czego hugenoci opuścili Francję, spowodowały upadek przemysłu. Zapaść gospodarczą pogłębiło wplątanie Francji w hiszpańską wojnę sukcesyjną trwająca do 1714 roku. Nadmierne ciężary nałożone na ludność były przyczyną powstania kamizardów w Langwedocji. Powstanie chłopów i drobnych mieszczan upadło, ale było już wyraźnym sygnałem kryzysu państwa. Reprezentanci sfer intelektualnych zaczęli krytykować formy absolutystycznych rządów Ludwika XIV prowadzących do negatywnych zjawisk społeczno – gospodarczych i politycznych. Jawną krytykę absolutyzmu podjął arcybiskup Cambrai Francois Fenelon, wychowawca królewskiego wnuka. W „Historii Tellemaka” przedstawił on idealną monarchię oświeconą. Popadł w niełaskę i z „wygnania” w Rzymie pisał „Listy do króla” proponując zmianę ustroju Francji. W „Listach”, które opublikowano, dokonano krytyki panującego systemu politycznego i gospodarczego i zakwestionowano wartość dotychczasowych dokonań w dziedzinie sztuki. Potrzeby zmian dostrzegano również w literaturze i sztuce opanowanej przez swoisty dworski klasycyzujący barok. Antyk, w który zapatrzony był Ludwig XIV, miał przenikać wszystkie dziedziny sztuki. Nawet w literaturze stosowano tylko takie formy literackie, jakie były znane w starożytności. |
|
Czytaj całość
|
|
|
Autor: Piotr Hapka
|
|
26.03.2015. |
 Barok to styl sztuki europejskiej, obejmujący okres od ok. 1600 roku do ok. 1750 r. Przerzucony przez Hiszpanów i Portugalczyków na nowe kontynenty trwał niekiedy do końca XVIII w. Styl powszechnie postrzegany jest przez zamiłowanie do przepychu i bogactwa oraz kojarzony z kontrreformacyjną reakcją kościoła katolickiego. W rzeczywistości sztuka XVII i XVIII wieku jest zagadnieniem bardziej skomplikowanym i różnorodnym.
Barok tworzony był zgodnie z postanowieniami zakończonego w 1563 roku Soboru Trydenckiego, wyrażając idee kontrreformacji, ale rozwijał się również w krajach protestanckich, a nawet w prawosławnej Rosji. Styl stworzony początkowo głównie dla sztuki sakralnej rozwinął wspaniale architekturę i sztukę świecką. Barokowe budowle świeckie powstają w krajach o ustroju absolutystycznym i krajach o ustroju republik - Holandii, Szwajcarii i Wenecji. Wielość i różnorodność zjawisk artystycznych występujących w długim czasie ok 150 lat w różnych krajach o różnych systemach sprawowania władzy i różnych religiach sprawiła, że trudno jest znaleźć dla baroku wspólne podłoże ideologiczne i wspólne cechy formalne.![Plac przed bazyliką św. Piotra (widok z kopuły bazyliki), 1656-67. By valyag (Own work) [GFDL (http://www.gnu.org/copyleft/fdl.html) or CC-BY-SA-3.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/)], via Wikimedia Commons](http://promenadazsp.pl/mambots/content/multithumb/thumbs/b.150.100.16777215.0..stories.2015_03_22_Barok_Europa_900x650.01.jpg "Plac przed bazyliką św. Piotra (widok z kopuły bazyliki), 1656-67. By valyag (Own work) [GFDL (http://www.gnu.org/copyleft/fdl.html) or CC-BY-SA-3.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/)], via Wikimedia Commons")
Warto uświadomić sobie, że ludzie żyjący w tamtej epoce nie mieli poczucia odmienności tworzącego się stylu. Czerpiąc nauki ze starożytności i niedawnej przeszłości mieli poczucie kontynuacji i rozwoju sztuki renesansowej. Artyści barokowi wierzyli w możliwość twórczego rozwijania sztuki i przewyższania jej dotychczasowych osiągnięć. |
|
Czytaj całość
|
|
|
Autor: Piotr Hapka
|
|
22.03.2015. |
900x650/80x60.jpg "Czytaj całość") Barok dotarł do Polski w ostatnim dziesięcioleciu XVI wieku i był początkowo sztuką elitarną, rozwijającą się w obrębie mecenatu królewskiego i kościelnego. W początkowym okresie sztukę barokową tworzyli uznani artyści włoscy, sprowadzeni przez króla i mający swobodę działania na terenie całego kraju. Dzieła , które powstały w początkowej fazie , nazywanej często barokiem Wazów nie odbiegały poziomem artystycznym od włoskich pierwowzorów. Śmierć Zygmunta III Wazy w 1632 roku zamyka w Polsce okres baroku kontrreformacyjnego . Za Władysława IV (1632-1648) barok staje się modny w całym kraju. Król był kolekcjonerem dzieł sztuki a nawet utrzymywał osobiste kontakty z zachodnimi artystami (m.in. Rubensem) . Warszawa w tym czasie stała się ważnym ośrodkiem artystycznym . Od połowy XVII wieku (1648) Polska doświadczana była wojną domową a następnie agresją sąsiadów. Do 1674 roku kraj i ludność niszczyli i zabijali Szwedzi, Kozacy , Węgrzy i Brandenburczycy. Czasy „Potopu” objęły cały okres panowania , ostatniego Wazy , Jana Kazimierza. Czasy względnego spokoju przyniosło dopiero panowanie Jana III Sobieskiego. W okresie od 1670 do 1710 barok rozwijał się w nurcie wywodzącym się ze sztuki Berniniego, nazywanym barokiem rzymskim, oraz w nurcie spokojniejszego baroku klasycyzującego, inspirowanego sztuką francuską. W okresie panowania w Polsce Wettinów, Augusta II Mocnego i Augusta III Sasa, zwanym czasami saskimi, dominował nurt baroku rzymskiego. W latach 30tych XVIII wieku do Polski docierały już z Francji importy rokokowe, a w latach 60tych XVIII wieku magnaci i król Stanisław August Poniatowski akceptują tzw. „maniera greca” czyli wczesny klasycyzm francuski. |
|
Czytaj całość
|
|
|
Autor: Piotr Hapka
|
|
13.02.2015. |
 Renesans to styl w sztuce europejskiej obejmujący XV i XVI wiek. Podstawowymi zagadnieniami było zainteresowanie człowiekiem i naturą. Inspiracją była dla twórców sztuka starożytna. Terminu „renesans”-odrodzenie użył Giorgio Vasari. w dziele „Żywoty najsłynniejszych rzeźbiarzy i architektów” wydanym w 1550 roku Termin ten określał sztukę postępową, przeciwstawianą zacofaniu, barbarzyńskiemu, według Vasariego gotykowi. Obecnie terminem „renesans” określa się prąd umysłowy obejmujący kraje całej Europy.
Renesans wysunął na pierwszy plan realistyczny sposób myślenia, co zmieniało średniowieczne, religijne i idealistyczne postrzeganie świata. Wzrastało poczucie własnej wartości jednostki i indywidualizmu twórczego. Wzrost zainteresowania człowiekiem i jego potrzebami wynikał z wielu czynników: ekonomicznych, politycznych, społecznych i naukowych. XV wiek był wiekiem odkryć i wynalazków przyspieszających rozwój i postęp techniczny we wszystkich dziedzinach (najmniej w rolnictwie) aktywności ludzkiej. Udoskonalono przyrządy do nawigacji i zbudowano statki o lepszych żaglach, mogące przewozić więcej towarów. Transport lądowy otrzymał wóz o skrętnej osi przedniej z kołami szprychowymi okutymi żelaznymi obręczami. Zastosowano nowe metody wytopu żelaza, srebra, cyny i ołowiu oraz miedzi. Nastąpił rozwój hutnictwa żelaza, który doprowadził do niespotykanego dotąd wzrostu wytopu stali.
Rozwinęła się mechanika wykorzystująca napędy wodne i wiatrowe do uruchamiania wiatraków, młynów, tartaków, młotów mechanicznych i maszyn włókienniczych. Dzięki temu wzrosła ilość, jakość i dostępność wytwarzanych dóbr. Produkowano więcej tkanin. Sukna, płótna, a nawet jedwab były przedmiotem międzynarodowego handlu. Florencja w XV w. zmonopolizowała produkcję sukna w Europie. W XV i XVI wieku nieustannie toczono wojny. Wzrost poziomu techniki pozwalał na udoskonalenie artylerii i ręcznej broni palnej. Wysokie gotyckie mury obronne miast i zamków starano się początkowo chronić wysuwanymi przed ich lica barbakanami, a w końcu zastępowano je, wznosząc obwarowanie o zarysie bastionowym. Wojna coraz bardziej uzależniona była od ilości i jakości armat, arkebuzów i muszkietów. Renesans ukształtowany został we Włoszech. Włochy nie tworzyły zjednoczonej całości politycznej i były różnorodne ustrojowo oraz zróżnicowane artystycznie. Szczególną rolę w kształtowaniu się renesansu jako sztuki i prądu umysłowego odegrała Toskania. Już w XII wieku w architekturze toskańskiej występują wyraźne nawiązania do wzorów starożytnych. Florencki romański kościół San Minatio al Monte z jego delikatną dekoracją uznawany jest za dzieło zapowiadające renesans. Zainteresowanie sztuką antyczną i czerpanie z niej wzorów można dostrzec w XIII-wiecznych dziełach rzeźbiarza Nicoli Pisano, a realistyczne przedstawienie przestrzeni i uczuciowe podejście do tematu widoczne są w malarstwie Giotta z pocz. XIV w. |
|
Czytaj całość
|
|
| |
|
WOK 
![Plac przed bazyliką św. Piotra (widok z kopuły bazyliki), 1656-67. By valyag (Own work) [GFDL (http://www.gnu.org/copyleft/fdl.html) or CC-BY-SA-3.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/)], via Wikimedia Commons](http://promenadazsp.pl/images/stories/2015_03_22_Barok_Europa_900x650/01.jpg "Plac przed bazyliką św. Piotra (widok z kopuły bazyliki), 1656-67. By valyag (Own work) [GFDL (http://www.gnu.org/copyleft/fdl.html) or CC-BY-SA-3.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/)], via Wikimedia Commons")