START arrow HISTORIA REGIONU arrow Osobistości
Osobistości
Zapomniany literat z Podlasia
Autor: Katarzyna Siedlanowska (op. Jolanta Bilska)   
30.09.2009.
Czytaj całośćTematem artykułu jest biografia artystyczna Włodzimierza Chełmickiego - literata, erudyty,człowieka światowego i szlachcica - ziemianina zarazem.
Włodzimierz Chełmicki urodził się 18 maja 1887 roku w Starej Wsi w gminie Borki. Ojciec Gustaw Chełmicki z Chełmicy herbu Nałęcz (1849-1898) i matka Aniela Jaźwińska byli właścicielami majątku ziemskiego.. Przyszły pisarz  ukończył w 1906 roku  szkołę handlową Rontalera i zaczął studia filozoficzne na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 1907 roku, w Lipsku, podjął studia handlowe, kontynuując je w Genewie (Faculte des Lettres). W 1910 roku, w Krakowie, studiował polonistykę pod opieką swojego kuzyna- znakomitego  prof. Chrzanowskiego; obaj spokrewnieni byli z  Henrykiem Sienkiewiczem (1846-1916).
W czasie I wojny światowej został ranny i, niezdolny do dalszych walk na froncie, dostał się do szkoły inżynieryjnej w Petersburgu. Na ten czas przypadają pierwsze próby literackie.. Jego pierwszym utworem była trzyaktowa komedia pt. "Wojna i miłość".Po premierze teatralnej chwalono wspaniałe dialogi i poczucie humoru, rzadko spotykane u ówczesnych polskich pisarzy. Jednak opinie złośliwych krytyków zgasiły zapał w młodym autorze. Wkrótce wyjechał z żoną- Wandą Aruszewską herbu Jastrzębiec- na bliskie sercu Podlasie, gdzie zajął się uprawą ziemi.
Czytaj całość
 
Wywiad z Rudolfem Probstem cz.2
Autor: Agnieszka Gątarczyk   
14.04.2009.

Czytaj całośćPrzedstawiamy dzisiaj drugą część wywiadu jaki przeprowadziła pod koniec lat 90-tych dr Agnieszka Gątarczyk z mgr Rudolfem Probstem (wywiad ukazał się wtedy na łamach GROTA)

Po II wojnie światowej zmienił się w Polsce ustrój polityczny. Tzw. władza ludowa uznała żołnierzy Armii Krajowej za wrogów nowego systemu i rozpoczęła represje. Panie profesorze, jaki wpływ na pańskie życie miała działalność w AK?

Miała olbrzymi wpływ. Nigdy nie taiłem, że należałem do AK, wobec czego musiałem ponosić tego konsekwencje. Ale chcę zaznaczyć, że nie od razu po wkroczeniu Armii Czerwonej na ziemie polskie rozpoczęły się represje. W 1944 r. po wycofaniu się Niemców Rosjanie nas rozbroili, ale nadal byliśmy żołnierzami. Moja grupa partyzancka podzieliła się. Część moich kolegów wraz z naszym dowódcą Adamem „Korwinem” Winogrodzkim wstąpiła do Wojska Polskiego i ruszyła dalej na front, a część pozostała na miejscu. Komendantem miasta Sanoka został rosyjski kapitan, który służył ze mną w partyzantce. Ja ponieważ znałem trochę język rosyjski, zostałem tłumaczem między miejscową ludnością a rosyjskimi urzędnikami.

Czytaj całość
 
Stawką było życie...
Redaktor: Administrator   
20.03.2009.
Czytaj całośćW związku z pojawieniem się nowego działu Historia Regionu prezentujemy dzisiaj pierwszą część wywiadu jaki przeprowadziła pod koniec lat 90-tych dr Agnieszka Gątarczyk z mgr Rudolfem Probstem. (Wywiad ukazał się wtedy na łamach "GROT-a"). Prezentowane zdjęcia zostały nam udostępnione przez p. mgr Małgorzatę Łysik za co serdecznie dziękujemy.

Panie profesorze, jest pan znaną postacią w środowisku radzyńskim. W latach 1959 - 63 był pan dyrektorem Liceum Ogólnokształcącego w Radzyniu Podlaskim oraz nauczycielem w tymże liceum, w Zespole Szkół Zawodowych (TM), SP Nr 1, a także w szkołach podstawowych w Czemiernikach i Zabielu. Jednak chciałabym z panem porozmawiać o czasach II wojny światowej. Był pan wtedy młodym człowiekiem i aktywnie brał udział w walkach z okupantem hitlerowskim. Ile pan miał lat, gdy wstąpił do ruchu oporu?

Miałem wtedy 17 lat. Wstąpiłem do Związku Walki Zbrojnej w 1940 roku. (Od 1942 roku ZWZ stało się Armią Krajową - przyp. A. Gątarczyk). Tam gdzie mieszkałem, w Zarszynie na terenie powiatu sanockiego, we wrześniu 1939 roku jeden z oddziałów żołnierzy polskich, w obliczu przeważającej siły Niemców rozbroił się i rozpoczął tworzenie siatki konspiracyjnej. Po zaprzysiężeniu przyjąłem pseudonim "Świt”.
Czytaj całość